top of page

Viazen iha Monument Tropa Australia

  • Writer: Robin Dos Santos
    Robin Dos Santos
  • Oct 4, 2016
  • 3 min read

CAILØR MEDIA

***********

IHA DADERSAN tuku 11:30 oras Melbourne, ha'u prepara an atu aranka ba hein tram iha Melville Rd.

Iha ha'u nia pasta kompletu ho kamera Canon, lensa rua nomos tripot rua. Ho iPad, iPhone nomós musika hip hop. Liu hosi jardin iha uma oin, dut sai naruk liu tan habokon ha'u nia sapatu halo laran satiadu hakarak han sate iha sidade.

Tuir oras de'it tram mai ho lalais. Ha'u sae ba leten, tau kartaun iha screen, hatudu katak osan se iha maizumenus 6 dollares Australia. Tram se lao tuir nia dalan ha'u mós tur iha sofa ho kalma, hanoin atu halo saida uluk molok ba fatin memorial funu. Ha'u hare ha'u nia oin, hakarak ne'e iha atu tesi ha'u nia fuk. La jeitu liu iha sidade fuk naruk hanesan ema alamutu/malunana/Xanana, Maunana/ nia tempu rezistensia durante akupasaun tropa Indoneziu.

Ha'u tun iha Elizabeth Street. Tama ba Salón Zinzan(zun), feto isin lotuk matan lotuk hase ha'u ho nia nehan mutin. "Hi..hi..." Ha'u hatan "Hi, ha.." Antaun hamutuk sai, hi..ha.., hi...ha..., nih hau ma....uma, mamá". Liu minutu sanolu hau dehan ba nia, o halo ha'u bonito liu tan, you know!

Ha'u sai hosi odamatan, hamrik iha dalan, lao iha dalan fiar an lós hanesan rapper metan Amerika ho siguransa kompletu. Hatene ba liman karuk laiha trafiku, ha'u kontinua ha'u nia adventura ba han iha restorante Azia, Dong...Dong. Nia naran ita rona komiku iha laran maibé o tur mak han gostu, lia fuan ida mak sai hosi onia ibun mak, Mau Dong, lagi dong, aumenta dong, dan ding dong. Ha'u bele dehan atu han iha ne'e keleur lós ona, uluk se eskola iha RMIT estuda Screen & Media Film & Television Prodaction. Fatin ne'e hanesan ami nia amigo kuandu iha osan, laiha osan sai inimigu.

Han hotu ha'u senti mundu ne'e kabuar duni. Sae fali tram ida, ba kedas fatin Memorial tropa Australia mate iha funu mundo de guerra. Maske ha'u hela iha ne'e tinan barak ona, sedauk iha hanoin atu ba vijita, ha'u laran lahatene tanbasa, la'ós tanba hemu xá. Laiha razaun, labele fo sala ba ha'u. Agora, ha'u buka tempu atu vijita fati históriku, arte, iha Melbourne hanesan ha'u nia adventura bele hakerek iha media.

Ha'u liu du'ut ne'ebé hatudu nia kor verde matak, ain se lao kontinua bá fatin vijita. Iha eskada nia okos, feto Azia Filipina hadau malu fatin atu hasai de'it foto hanesan hadau malu sae motor. Ha'u la liga tanbá laiha ligasaun kladestina. To'o iha leten, iha kedas odamatan, feto ida hamrik hanesan siguransa. Ha'u hateke ba dalan ne'ebé ha'u mai, hasai dadauk foto uza telefone. Hotu tiha, ha'u nia matan hateke ba panflet ne'ebé hakerek: Hasai sapeu tama ba fatin. Kapas lós. Ha'u hasai sapeu famozu, ami hase malu ho nehan mutin.

Ha'u tama ba fatin ne'e, laiha buat ida espesial atu hare. Laiha estatua, dezeinu maibe iha mak bandeira antigu Australia ho livru balun ne'ebe hakerek éroin tropa Australia mate iha funu. Iha uma ne'ebe halo ho fatuk de'it, la'ós ha'u de'it mak mai vijita meibé estudante sita mós mai ho grupo eskola, balun ha'u hare hakerek nafatin iha sira nia kadernu mutin ho sira nia liman mutin.

Ha'u tun ba kraik tuir memo ne'ebé sira hakerek haesan hatudu dalan ba ha'u. Tuir eskada ne'e tun bele hare galeria. Prontu ha'u tun hanesan tama rai kuak atu ba mate. To'o iha kraik saida mak ha'u hare, estatua rua hamrik besik malu, haleu ho bandeira mesak ko'or oioin de'it halo ha'u konfuzaun agora ha'u iha ne'ebé.

Hanesan ha'u nia viajen ou adventura ba fatin saida de'it. Adventura ne'e hotu ha'u sempre buka kafé atu deskansa oituan deit, maibé laiha kafé, imposible. Melbourne sidade ida famozu hó kultura hemu kafé la fa'an iha ne'e. To'o ikus ha'u rasik hatene nia konkluzaun katak, ita mai iha ne'e atu estuda istória Australia la'ós mai dada lia, tesi lia iha area ne'e, laiha kadeira atu tur. Sim, iha maibé ne'e espesial ba serimonia seluk.

Ha'u fila la'ós tanba sira la faan kafé, ha'u tenki buka iha fatin seluk. To'o ha'u hemu kafé iha estrada, komesa koko hakerek ha'u nia poema.

Laiha

Keleur lá hasai foto hanesan ne'e.

Vijita fatin turismu iha sidade Melbourne.

Maske iha mundu nia klaran malirin, leten abu abu taka sidade,

se iha iis iha fatin istóriaku.

Iha dalan ema hakuak malu, tram lao tuir nia minutu, ha'u tuir ha'u nia istória.

Lá keleur loron matan mosu ho nia naroman oituan,

hatudu katak nia sedauk lakon iha mundu.

Ha'u nia isin se morin ho parfium mane.

Iha kafé, ferik ida koko esplika buat ida ho nia liman.

Ha'u hare estatua ida komesa bok an.

Ha'u nia ibun sedauk hemu kafé,

hanesan,

ferik iha estada sorin, hamutuk ho

nia vida sorin ne'ebé lamorin hanesan ha'u nia morin.

Robin dos Santos

Gosta hakerek saida de'it iha moris


 
 
 

Comentarios


You Might Also Like:

Moris ne'e bele furak liu kuandu ita tur hanoin hakerek istória kona ba Moris

11907228_10204879682775868_4676107032465375414_n
11924540_1459127931060628_8522374473661884400_n
13923337_1557335427906544_3769815728287495242_o
585793_b80ad6aa0321455d929a7e9a312396af~mv2
1421066_782071731936315_2518368299051110303_o
585793_cfebd326d0ac47dca01d08af5889eab4~mv2
14.12.09_TimorLeste_5_700px
12801116_1059122620818929_6601372839606594556_n
10387390_768764606521400_1219899391531113655_n
14034689_10154480630844190_7982650787613691401_n-1
Kona ba ha'u 

Ha'u, ema ne'ebé gosta hakerek nomos le livru.

Hau halo mós video konta istória. Hakerek hanesan deit 

ema hemu kafé iha dadersan. Hau kria web/blog ida ne'e atu halibur ema hotu fahe sira nia hanoin, kreatividade liu hosi ARTE hakerek.

Ida ne'e hanesan ha'u nia kontribusaun hakerek literatura ba gerasaun foin saé Timor-Leste.

 

Read More

 

Search by Tags

© 2023 by Going Places. Proudly created with Wix.com

bottom of page